Sukcesji przedsiębiorstwa

(Dotyczy osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą)

W dzisiejszych niepewnych czasach, szczególnie aktualna jest teza, że jedyne co pewne to śmierć i podatki. Chciałabym odnieść się do pierwszego z tych pewnych stanów, tj. nowych rozwiązań legislacyjnych przygotowanych dla przedsiębiorców na wypadek ich śmierci.

Ogólnie ujmując jest to problematyka sukcesji przedsiębiorstwa na wypadek śmierci właściciela firmy, do czasu załatwienia spraw spadkowych.

Od dnia 1 stycznia 2019 roku weszła w życie ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, która powala zachować ciągłość funkcjonowania przedsiębiorstwa po śmierci jej właściciela przez okres dwóch lat (przepisy mają zastosowanie również do wspólników spółek cywilnych).

Co do zasady, zarząd sukcesyjny wygaśnie z momentem podziału spadku.

Żeby przeprowadzić sukcesję na podstawie nowej ustawy, należy:

• powołać zarządcę sukcesyjnego – wystarczy oświadczenie na piśmie i zgoda zarządcy; może być nim każdy, kto ma pełną zdolność do czynności prawnych i nie ma zakazu prowadzenia działalności gospodarczej (np. prokurent, doradca podatkowy);
• zgłosić zarządcę do CEIDG.

Jeśli przedsiębiorca sam nie powoła zarządcy, to po jego śmierci zarządcę sukcesyjnego może powołać:

• małżonek przedsiębiorcy, jeśli ma udział w przedsiębiorstwie w spadku,
• spadkobierca przedsiębiorcy, który przyjął spadek albo
• zapisobierca windykacyjny, który przyjął zapis – jeśli przedsiębiorstwo jest objęte zapisem windykacyjnym w testamencie.

Ale w tej sytuacji powołanie zarządcy jest trudniejsze:

• wymagana jest forma aktu notarialnego,
• potrzebna jest zgoda ponad 85% uprawnionych (wg wielkości udziałów w przedsiębiorstwie)
• i obowiązuje termin na powołanie zarządcy – 2 miesiące od dnia śmierci przedsiębiorcy.

Zarząd sukcesyjny co do zasady może trwać dwa lata od dnia śmierci przedsiębiorcy.

KORZYŚCI ZARZĄDU SUKCESYJNEGO

Ciągłość funkcjonowania przedsiębiorstwa wobec prawa podatkowego – zarządca sukcesyjny rozlicza i reguluje podatki oraz odpowiada za zobowiązania podatkowe subsydiarnie.

PIT:

Przedsiębiorstwo w spadku kontynuuje metodę opodatkowania po przedsiębiorcy do końca roku. Może odliczać stratę i koszty poniesione przez przedsiębiorcę, kontynuować amortyzację.

VAT:

Nr NIP przedsiębiorcy pozostanie nadal NIP-em aktywnym, nie nastąpi wyrejestrowanie podatnika VAT.

Pracownicy:

Umowa o pracę zostanie przedłużona na dotychczasowych zasadach.

Decyzje administracyjne:

Koncesje, zezwolenia, licencje i pozwolenia związane z przedsiębiorstwem nie wygasają, o ile są spełnione warunki do ich uzyskania.

Umowy cywilne:

Np. zlecenia, dostawy, leasingi, kredyty – nie wygasną, a zarządca sukcesyjny będzie kontynuował ich wykonanie.

Szczegółowe zadania zarządcy sukcesyjnego reguluje umowa między właścicielem firmy a wybranym przez niego zarządcą sukcesyjnym, którą zawiera się na piśmie.

WAŻNE

Omawiana ustawa wprowadziła także zwolnienie z podatków od spadków z tytułu nabycia przedsiębiorstwa przez osoby, które będą je prowadziły prze co najmniej dwa lata.