Uszczelnienie systemu VAT – nowe obowiązki i zagrożenia dla podatników

Nowelizacja ustawy o VAT obowiązująca od 01.01.2017 r. – dała podstawę Urzędom Skarbowym do wykreślania czynnych podatników z rejestru VAT – bez ich wiedzy. Na podstawie art. 96 ust. 9 ustawy o VAT, Urząd Skarbowy może wykreślić z rejestru VAT przedsiębiorcę jeśli:

• podmiot gospodarczy nie istnieje (z czym należy się zgodzić), ale pozostałe przesłanki ustawowe stanowiące podstawę do wykreślenia z rejestru VAT dla podatników są dyskusyjne, a są to:
• brak kontaktu z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem,
• nie stawienie się w Urzędzie Skarbowym podatnika lub jego pełnomocnika pomimo wezwań Urzędu Skarbowego,
• zawieszenie działalności gospodarczej przez podatnika na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy,
• nie złożenie deklaracji VAT przez kolejnych 6 miesięcy lub II kwartały,
• składanie deklaracji bez wykazania sprzedaży przez 6 miesięcy,
• prowadzenie działalności gospodarczej w sytuacji, gdy podatnik wiedział lub powinien wiedzieć, że jego kontrahenci brali udział w nierzetelnym rozliczeniu podatku.

Kancelaria wyjaśnia, że wykreślenie z rejestru VAT podatnika (mimo, że odbywa się to bez jego wiedzy) skutkuje brakiem prawa do odliczenia VAT z faktury dokumentującej transakcję z wykreślonym podatnikiem VAT.

W związku z powyższym zagrożeniem Kancelaria Podatkowa „Fiskus” s.c. zaleca wprowadzenie procedur eliminujących ryzyko odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących transakcje gospodarcze z kontrahentami wykreślonymi z rejestru. Co może ograniczyć się do ręcznego sprawdzania wszystkich transakcji pod kontem statusu podatnika wystawiającego fakturę, co polega na każdorazowym sprawdzeniu kontrahenta na portalu administrowanym przez Ministerstwo Finansów dostępnym w Internecie na stronie http://www.finanse.mf.gov.pl/web/wp/wp. lub wprowadzenia narzędzi cyfrowych tj. specjalnego oprogramowania finansowo-księgowego, który powinien mieć powiązanie z centralną bazą podatników VAT czynnych i przy wprowadzeniu faktury do rejestru VAT system ten automatycznie analizowałby nr NIP wystawy faktury pod kątem jego statusu podatnika VAT czynnego.

Biuro rachunkowe Kancelaria Podatkowa „Fiskus” s.c. posiada informacje, z których wynika, że problem wykreślenia podatników z rejestru VAT jest poważny i na chwilę obecną dotyczy około 50 tys. podmiotów gospodarczych, którzy nagle utracili status podatnika VAT czynnego – a wielu z nich nie mając o tym wiedzy nadal wystawia faktury VAT narażając swoich kontrahentów na utratę prawa do odliczenia podatku VAT z wystawionych dokumentów.

Bezpodstawne wykreślenie podatnika VAT z rejestru VAT czynnych – może skutkować przywróceniem statusu podatnika VAT czynnego – ale może to nastąpić na indywidualny wniosek podatnika, który musi jednocześnie złożyć brakujące deklaracje VAT-7 oraz dokonać rozliczenia podatku VAT z budżetem art. 96 ust. 9h i 9i ustawy o VAT.

Reasumując – do czasu zakończenia działań przywracających podatnikowi statusu VAT czynnego – faktury VAT otrzymane od podatnika wykreślonego z rejestru nie mogą stanowić podstawy do odliczenia podatku VAT, a jeśli podatnik odliczył podatek z tych faktur – należy go skorygować.

Obecne wezwania do korekty rozliczeń VAT z przyczyn opisanych powyżej – odbywają się bez sankcji, ale należy pamiętać – że wprowadzona z dniem 01.01.2017 r. nowelizacja ustawy o VAT przywróciła sankcje podatkowe za nierzetelne rozliczenia VAT – 30% zaniżonego podatku oraz 100% zaniżonego podatku za rozliczenie pustych faktur (za puste faktury uważane są te, które zostały wystawione przez podmiot nieistniejący lub stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane albo podają kwoty niezgodne z rzeczywistością).

Ustawa wprowadza zaostrzenie kar w odpowiedzialności osobistej za wystawienie i posługiwanie się nierzetelną fakturą. Maksymalna kara grzywny przewidziana w art. 62 KKS wzrosła trzykrotnie, a posługiwanie się nierzetelną fakturą może obecnie być podstawą procesu karnego, a przestępstwo to zagrożone jest obecnie karą więzienia.

Administracja Skarbowa po okresie tak zwanych ulgowych kontroli może w każdej chwili korzystać z nowych narzędzi karania podatników za wymienione wyżej nierzetelności.

Obecnie ta wzmożona kontrola organów podatkowych dotyczy rejestrów VAT przesyłanych do Ministerstwa Finansów drogą elektroniczną w ramach Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK).

Powyższe opracowanie powinno skłonić wszystkich do wnikliwej i bieżącej kontroli statusu kontrahentów osoby prowadzącej działalność pragnącej zachować swoje ustawowe prawo do odliczenia podatku VAT bez konsekwencji karnych i finansowych.